Đã có nhiều học sinh và bạn đọc hỏi mình về chủ đề này rồi, nên mình quyết định thực hiện bài viết này để cung cấp góc nhìn cá nhân của mình về chuyện kiếm tiền bằng blog.
Mình sẽ không phân tích quá kỹ từng hình thức kiếm tiền một (vì có rất nhiều tài liệu trên mạng làm vậy rồi).
Mục tiêu của mình là thay đổi mindset của bạn khi bắt đầu 1 blog - mindset đã giúp mình đi được tới đây, bền, và kiếm được nhiều thứ quý giá hơn là tiền.
3 cách phổ biến để kiếm tiền từ 1 blog cá nhân:
Brand Deal
Book Deal
Personal Product
1. Brand Deal
Định nghĩa: Phối hợp với nhãn hàng để thực hiện bài quảng cáo hoặc branding. Nhãn hàng trả tiền cho bài viết VÀ quyền tiếp cận độc giả của bạn. (cái sau mới là cái đắt)
Rate trung bình của 1 brand booking với blogger ở tầm mình là 5 - 7 triệu.
Nếu bạn là solo blogger và không có quản lý (để đi tìm deal cho mình), khó mà bạn có thể kiếm tiền bền với hình thức này. Vì các brand deals có tình thời vụ rất cao (cuối năm, Tết, đầu năm học mới deal rất nhiều, còn lại khá hẻo).
Đặc biệt là với blogger, số tiền kiếm được từ các deal cũng rất bé so với Youtuber. Nên bạn cũng chẳng thể lấy số tiền đấy đi đầu tư và có thu nhập thụ động được (vì nó không thấm vào đâu).
2. Book Deal
Định nghĩa: Hợp tác xuất bản sách thông qua NXB (đường truyền thống, khác với “tự xuất bản” ở mục 3).
Book deals thì mình có kha khá lời mời, chưa gật đầu với bên nào vì viết sách chưa phải ưu tiên trong thời gian tới.
Nhưng sự thật là ngành xuất bản, cả quốc tế lẫn trong nước, đều không có viễn cảnh kiếm tiền đủ sống cho tác giả, (trừ khi bạn vào best seller list, mà khả năng đó thấp như trúng xổ số).
Hầu hết tác giả viết sách để tăng nhận diện thương hiệu chứ không phải để kiếm kế mưu sinh từ hoa hồng bán sách.
Lý do là gì? (mình sẽ chia sẻ thêm trong các bài viết sau)
3. Personal Product
Định nghĩa: Tự sản xuất, quảng bá, và kinh doan sản phẩm của mình.
Từ trải nghiệm và nghiên cứu của mình, bán personal product là cách thực tế và bền vững nhất để người viết kiếm tiền. Ví dụ: bán khóa học (mình), tự xuất bản sách (Tiếu Sĩ Ngu Ngu), bán đồ cute cute (Mắt Toét) hay sổ (The Present Writer)…
Tuy nhiên, nếu nhìn thật kĩ thì việc bán personal product là bạn đang xây dựng 1 business, và dùng blog là kênh phân phối, chứ không phải “kiếm tiền từ việc viết”.
Bạn không chỉ ngồi viết (với vẽ) là ra tiền, bạn còn phải học thêm nhiều kỹ năng về product và business khác nữa. (Và tin mình đi, vận hành 1 creator-led business áp lực lắm!)
Cái sướng nhất (đối với mình) là bạn không phải đi quảng cáo sản phẩm của người khác nữa 😄
Các hình thức khác
Bên cạnh 3 cách kiếm tiền nêu trên, mình cũng có thể kể đến những cách khác như AdSense, Subscription, Donation…
Donation thì cũng hên xui và theo mùa vụ như Brand Deal. (Sau hơn 4 năm thì mình được donate đúng 44,444 VND từ 1 độc giả 🥺 donate thêm điii.)
AdSense thì đòi hỏi bạn phải xây 1 website riêng, đặt được ads, và có traffic rất đáng kể vào website của mình. (và với cá nhân mình, đặt ads cũng khiến cho trải nghiệm của người đọc trở nên rất khó chịu. vì thế mà Many One Percents có cả chục nghìn lượt views mỗi tháng vẫn không đặt ads, vì ông Tuấn coi trọng trải nghiệm của người đọc).
Còn Subscription thì rất không phổ biến ở Việt Nam. Mình chưa dự đoán được bao giờ hình thức support creator bằng subscription sẽ trở nên thịnh hành ở Việt Nam, nhưng mình mạnh dạn nói là sẽ không xảy ra trong 3 năm nữa.
Nói chung là kiếm tiền chỉ từ viết blog thôi rất khó :))
Nên khi được hỏi về “kiếm tiền từ blogging”, mình thường trả lời là khi bắt đầu, hãy nghĩ về 2 câu hỏi thôi:
là “Bạn muốn express và share về cái gì?”
là “Bạn muốn mang lại giá trị gì cho người đọc?”
Tập trung trả lời 2 câu hỏi trên + chịu khó làm bền vững thì cái bạn nhận được có thể không phải là tiền (trực tiếp), mà là những giá trị vô hình khác như:
Cơ hội
Quan hệ (Network)
Thương hiệu cá nhân (Personal Brand)
Niềm tin của người đọc
và có thể là “irreplaceability” nữa - vì không ai có thể thay thế hay copy được brand của bạn
Nếu bạn cần nghĩ về monetization (kiếm tiền) trong thời gian ngắn hoặc ngay lập tức, mình khuyên bạn đi viết thuê cho người khác, chứ không nên dồn sức xây dựng 1 blog cá nhân.
Blogging là sự đầu tư dài hạn.
Bức ảnh này mình chụp với Jake Vũ (co-founder của Vucar) - 1 người mình đã muốn kết nối từ rất lâu mà chưa có “cớ” để hành động. Mình gặp Jake và chụp bức ảnh này, đúng 1 ngày sau khi Jake chia sẻ bài viết của mình - “at least i tried”.
Bài viết được thực hiện trong vỏn vẹn 30 phút, chứa đựng những suy nghĩ của mình về những khó khăn của 1 first-time founder vừa tốt nghiệp đại học. Hoàn toàn không có filter. Nghĩ gì viết nấy.
Thú thật là khi viết, mình không nghĩ nhiều bạn đọc của mình có thể hiểu những cảm xúc mình chia sẻ trong bài, và bài viết cũng được thực hiện bằng tiếng Anh, nên mình chẳng mong “bài này sẽ viral để còn bán được lớp”.
Mình chỉ cần chia sẻ cảm xúc thôi, với ai cũng được.
Nên mình rất bất ngờ khi đọc được caption bài share của Jake:
Phản ứng đầu tiên của mình là “Ủa, có người hiểu cảm giác này đến thế cơ á 🤯?!”. Và phản ứng thứ hai là “Oke, cái cớ để reach out đây rồi 😜”
Mình “trượt vào tin nhắn” của Jake và có được kèo cafe này!
Khi bạn thành thật chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc của mình, và đủ dũng cảm (hoặc mặt dày) để chia sẻ chúng trên Internet, bạn sẽ bất ngờ với những cơ hội mà vũ trụ Internet “gửi” về phía mình.
Bạn muốn gửi thông điệp gì vào vũ trụ Internet?
Bạn muốn mang lại giá trị gì cho người đọc?
Đừng hỏi mình sẽ kiếm tiền như thế nào vội 😇
—
Hôm nay là ngày cuối cùng để bạn đăng ký tham gia Writing On The Net, để học cách gửi thông điệp vào vũ trụ cùng mình và
.Nếu bài viết này chạm tới bạn, tín hiệu của vũ trụ đấy :))