Phần 1: Kimmie ở đâu trên Ma trận Content

Mình xin được giới thiệu 1 hình mình vừa vẽ xong trong 15 phút nghỉ trưa, tạm gọi là Ma Trận Content, để giúp bạn hiểu hơn về tình hình Internet Việt trong 24h qua. Qua đó cũng mượn cớ bắt đầu series phân tích nền kinh tế sáng tạo của Việt Nam.

Mọi content trên Internet đều rơi vào 1 trong 4 góc phần tư này:

• Góc phần tư thứ (1) - Đứa con yêu quý của Mainstream. Content vừa hay vừa nhiều người biết đến. Được ưu ái bởi cả thuật toán lẫn khán giả. Đây là ước mơ của mọi creators.

• Góc phần tư thứ (2) - Tại sao mày tồn tại? Tên gọi khác là truyền thông bẩn. Content dở hoặc độc hại, nhưng bằng 1 cách nào đó đã ngoi lên được mainstream. Bị ghét bởi khán giả, nhưng được ưu ái bởi thuật toán. Đây không phải 1 vùng nổi tiếng bền vững, trừ khi…bạn có 1 ê kip “tẩy trắng” hùng hậu như Linh Ka.

• Góc phần tư thứ (3) - Vô thưởng vô phạt. Content chất lượng thấp, nhưng cũng chả ảnh hưởng đến ai vì chả ai biết đến. Hầu hết content được đăng tải trên Internet sẽ rơi vào góc phần tư này.

• Góc phần tư thứ (4) - Những viên ngọc thô. Content chất lượng rất cao, nhưng chưa được nhiều người biết đến. Ví dụ như những kênh YouTube mỗi 1 nghìn sub mà bạn có thể xem hàng giờ đồng hồ, những cây viết vài trăm subs hay vl mà bạn tình cờ tìm thấy trên Substack... Bất cứ content nào bạn từng ước có nhiều người biết đến hơn đều nằm ở góc phần tư này.

Tin buồn là: Hầu hết chúng ta đều bắt đầu với việc sáng tạo nội dung ở góc “vô thưởng vô phạt”.
Tin vui là: Trục chất lượng là trục chúng ta kiểm soát được. Kiên trì làm, chăm chỉ cải thiện tay nghề thì chắc chắn sẽ sang dần “những viên ngọc thô”.

Mình may mắn được làm việc cùng những viên ngọc thô như Tuấn Mon (Many One Percents), Hoàng Long (Học Cùng Long), hay Thỏ Ngọc (Notionphile). Họ là những người theo đuổi chất lượng nghiêm túc, nên dù có ít độc giả, nhưng độc giả vô cùng trung thành.

Tuy nhiên, để tiến hóa từ “những viên ngọc thô” lên “những đứa con yêu quý của mainstream”, nói toẹt ra là để nổi tiếng, đòi hỏi rất nhiều yếu tố mà người làm nội dung không kiểm soát được. Những yếu tố như mainstream đang muốn gì, hay thuật toán có ưu ái bạn hay không đều vượt ngoài tầm kiểm soát của bạn và thay đổi mỗi ngày.

Đến bây giờ, hỏi viết bài này có viral không mình cũng chả biết :))

Nên mình vẫn luôn khuyên các blogger của Writing On The Net hãy tập trung vào cải thiện tay nghề và chất lượng trước, rồi hẵng nghĩ đến bài toán làm thế nào để nhiều người biết đến hơn.

YouTuber hot nhất 24h qua - Kimmie, nói chung là đen, vì content chưa kịp cải thiện về chất lượng đã “bị” cho nhảy lên mainstream rồi. Và cú nhảy từ “Vô thưởng vô phạt” lên “Tại sao mày tồn tại?” là 1 cú nhảy quá tổn thọ, thường sẽ kết thúc sự nghiệp sáng tạo nội dung của creators luôn. (Trừ khi chị có đội ngũ truyền thông của Linh Ka)

Giả dụ Kimmie không “bị phát hiện” đi, chị rèn rũa tay nghề và cải thiện đạo đức thêm 5 - 7 năm nữa, nhận ra những vấn đề với content cũ của mình để kịp ẩn đi trước khi lên mainstream, mọi chuyện đã quá khác.

Bài học mình có từ sự vụ này không phải là “Đừng làm content creator, nguy hiểm quá.” Mà là đừng làm những content bạn sẽ xấu hổ NẾU nó nổi tiếng.

Nếu bạn đang là hoặc có ý định trở thành content creator, hãy theo đuổi content chất lượng trước. Để có tiếng thì cũng là nổi tiếng chứ không phải tai tiếng.